Giải đáp: tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

Tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

Tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn? Đây là vấn đề trọng yếu với kế toán viên và chủ doanh nghiệp. Bài viết hướng dẫn cách phân loại chính xác tiền gửi ngân hàng theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS), giúp đảm bảo tính minh bạch của báo cáo tài chính và hỗ trợ doanh nghiệp quản lý dòng tiền hiệu quả.

Khái niệm và tiêu chí phân loại tiền gửi ngân hàng theo thời hạn

Định nghĩa tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn trong kế toán

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, tài sản ngắn hạn là những tài sản có thời gian thu hồi hoặc sử dụng trong vòng 12 tháng hoặc trong một chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp, kể từ thời điểm báo cáo. Ngược lại, tài sản dài hạn là những tài sản có thời gian thu hồi hoặc sử dụng trên 12 tháng hoặc hơn một chu kỳ kinh doanh thông thường. Sự phân biệt này là nền tảng để xác định tính thanh khoản và khả năng tài chính của doanh nghiệp.

Các loại tiền gửi ngân hàng phổ biến và thời hạn phân loại

Tiền gửi ngân hàng được chia thành hai loại chính: tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn. Tiền gửi không kỳ hạn (demand deposits) là tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào, thường được phân loại là tài sản ngắn hạn. Tiền gửi có kỳ hạn (time deposits) là tiền gửi được cam kết gửi trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu kỳ hạn dưới 12 tháng, chúng là tài sản ngắn hạn. Nếu kỳ hạn trên 12 tháng, chúng được coi là tài sản dài hạn.

Tiêu chí xác định tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

Tiêu chí cốt lõi để xác định tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn là thời gian đáo hạn của khoản tiền gửi, tính từ ngày lập Bảng cân đối kế toán.

+ Dưới 12 tháng: Là tài sản ngắn hạn (ví dụ: tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng).

+ Trên 12 tháng: Là tài sản dài hạn (ví dụ: tiền gửi có kỳ hạn 18 tháng, 24 tháng).

Mục đích sử dụng cũng là một yếu tố, nhưng thời gian đáo hạn là tiêu chí pháp lý quan trọng nhất.

Tìm hiểu thêm: Tiền mặt là tài sản ngắn hạn hay dài hạn 

Hạch toán kế toán và ảnh hưởng của phân loại tiền gửi ngân hàng

Tài khoản kế toán áp dụng cho tiền gửi ngắn hạn và dài hạn

Đối với tiền gửi ngân hàng, tài khoản chủ yếu được sử dụng là Tài khoản 112 – Tiền gửi ngân hàng. Để phân biệt ngắn hạn và dài hạn, doanh nghiệp thường mở các tài khoản cấp 2 hoặc tài khoản chi tiết như 1121 (Tiền gửi không kỳ hạn), 1122 (Tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng), và 1123 (Tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng) hoặc sử dụng Tài khoản 128 – Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn đối với các khoản tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng theo Thông tư 200 và Thông tư 133.

Ví dụ minh họa phân loại hạch toán tiền gửi ngân hàng kỳ hạn khác nhau

Ví dụ 1: Tiền gửi không kỳ hạn và ngắn hạn

– Doanh nghiệp A gửi 500 triệu đồng vào tài khoản thanh toán tại ngân hàng (tiền gửi không kỳ hạn).

Nợ TK 112 (Tiền gửi không kỳ hạn): 500.000.000 đồng

Có TK 111 (Tiền mặt): 500.000.000 đồng

– Doanh nghiệp B gửi 200 triệu đồng vào tài khoản tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng.

Nợ TK 112 (Tiền gửi có kỳ hạn ngắn hạn): 200.000.000 đồng

Có TK 112 (Tiền gửi không kỳ hạn): 200.000.000 đồng

Ví dụ 2: Tiền gửi dài hạn

– Doanh nghiệp C gửi 1 tỷ đồng vào tài khoản tiết kiệm kỳ hạn 18 tháng.

Nợ TK 128 (Tiền gửi có kỳ hạn dài hạn): 1.000.000.000 đồng

Có TK 112 (Tiền gửi không kỳ hạn): 1.000.000.000 đồng

Tác động của phân loại tiền gửi đến báo cáo tài chính và quản lý dòng tiền

Phân loại đúng tiền gửi ngân hàng ảnh hưởng trực tiếp đến Bảng cân đối kế toán và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

  • Tiền gửi ngắn hạn (kỳ hạn dưới 12 tháng) là tài sản ngắn hạn, giúp tăng khả năng thanh toán.
  • Tiền gửi dài hạn (trên 12 tháng) là tài sản dài hạn, thể hiện cam kết đầu tư lâu dài.
    Trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, tiền gửi ngắn hạn thường thuộc hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư, còn tiền gửi dài hạn nằm trong hoạt động đầu tư, phản ánh chính xác chiến lược tài chính của doanh nghiệp.

Thực tiễn quản lý tiền gửi ngân hàng trong doanh nghiệp SME và lưu ý pháp lý

Các sai sót thường gặp khi phân loại tiền gửi ngân hàng

Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) thường mắc phải một số sai sót khi phân loại tiền gửi ngân hàng. Phổ biến nhất là việc ghi nhận tất cả tiền gửi vào Tài khoản 112 chung chung mà không phân biệt kỳ hạn, dẫn đến việc thiếu minh bạch trên báo cáo tài chính. Một sai sót khác là không theo dõi sát thời gian đáo hạn của các khoản tiền gửi, khiến việc chuyển đổi từ tài sản dài hạn sang ngắn hạn (khi kỳ hạn còn lại dưới 12 tháng) không được thực hiện kịp thời, làm sai lệch các chỉ số tài chính về tính thanh khoản.

Tuân thủ quy định pháp luật về tiền gửi ngân hàng và báo cáo tài chính

Để tránh những sai sót trên, các SME cần tuân thủ chặt chẽ các quy định của Thông tư 200/2014/TT-BTC (cho doanh nghiệp lớn) và Thông tư 133/2016/TT-BTC (cho doanh nghiệp nhỏ và vừa). Cụ thể, cần xác định rõ kỳ hạn của từng khoản tiền gửi tại thời điểm lập báo cáo tài chính. Đối với các khoản tiền gửi dài hạn, cần theo dõi để hạch toán chuyển đổi sang ngắn hạn khi kỳ hạn còn lại dưới 12 tháng. Việc này đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp.

Case study thực tế kế toán tiền gửi ngân hàng ở doanh nghiệp SME Việt Nam

Công ty TNHH XYZ là một doanh nghiệp thương mại (SME) có 2 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng, trong đó 1,5 tỷ đồng là tiền gửi không kỳ hạn phục vụ thanh toán hàng ngày và 500 triệu đồng là tiền gửi có kỳ hạn 18 tháng để chuẩn bị cho dự án mở rộng kho bãi.

Kế toán công ty đã hạch toán 1,5 tỷ đồng vào TK 1121 – Tiền gửi không kỳ hạn (ngắn hạn) và 500 triệu đồng vào TK 128 – Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (dài hạn).

Khi khoản tiền gửi 500 triệu này còn dưới 12 tháng đến ngày đáo hạn, kế toán thực hiện chuyển từ TK 128 sang TK 1122 – Tiền gửi có kỳ hạn ngắn hạn, đảm bảo Bảng cân đối kế toán phản ánh chính xác thời hạn và tính chất tài sản của doanh nghiệp.

FAQ về tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

+ Tiền gửi ngân hàng không kỳ hạn được xếp vào loại tài sản nào?

Tiền gửi không kỳ hạn luôn được phân loại là tài sản ngắn hạn vì doanh nghiệp có thể rút bất cứ lúc nào, đáp ứng tiêu chí khả năng thanh khoản cao trong vòng 12 tháng.

+ Tiền gửi ngân hàng có kỳ hạn trên 12 tháng được xử lý ra sao?

Nếu thời gian đáo hạn của tiền gửi ngân hàng còn lại trên 12 tháng kể từ ngày lập báo cáo, nó được phân loại là tài sản dài hạn. Doanh nghiệp có thể ghi nhận vào tài khoản 128.

+ Tài khoản kế toán nào phản ánh tiền gửi ngân hàng dài hạn?

Theo Thông tư 200 và 133, tiền gửi ngân hàng có kỳ hạn trên 12 tháng thường được ghi nhận vào Tài khoản 128 – Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn, hoặc một tài khoản chi tiết của TK 112 nếu doanh nghiệp có hệ thống quản lý nội bộ đủ chi tiết.

+ Làm thế nào để tránh nhầm lẫn khi phân loại tiền gửi ngân hàng?

Để tránh nhầm lẫn, kế toán viên cần xác định chính xác thời gian đáo hạn của từng khoản tiền gửi tại thời điểm lập báo cáo tài chính, thiết lập hệ thống tài khoản chi tiết và thường xuyên đối chiếu với chứng từ ngân hàng.

Phân loại đúng tiền gửi ngân hàng là tài sản ngắn hạn hay dài hạn không chỉ giúp tuân thủ quy định pháp luật mà còn hỗ trợ quản lý dòng tiền và tài chính hiệu quả. Bài viết mang đến cái nhìn rõ ràng, dễ hiểu cho kế toán viên và chủ doanh nghiệp, giúp đảm bảo các khoản tiền gửi được phân loại, hạch toán chính xác theo quy định hiện hành, từ đó tối ưu hóa báo cáo tài chính và quyết định kinh doanh.

Bài viết cùng chủ đề