Thuế GTGT được khấu trừ là tài sản ngắn hạn hay dài hạn?

Thuế GTGT được khấu trừ là tài sản ngắn hạn hay dài hạn?

Thuế GTGT được khấu trừ là tài sản ngắn hạn hay dài hạn là thắc mắc phổ biến của nhiều kế toán viên, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc phân loại đúng không chỉ giúp hạch toán chính xác mà còn đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh trung thực tình hình doanh nghiệp.

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, thuế GTGT đầu vào được khấu trừ được ghi nhận vào tài khoản 133 – Thuế GTGT được khấu trừ. Tài khoản này thuộc nhóm tài sản ngắn hạn, vì đây là khoản sẽ được khấu trừ hoặc hoàn lại trong kỳ kế toán gần nhất.

Bài viết sẽ tiếp tục giúp bạn hiểu rõ bản chất, cách hạch toán và xử lý đúng thuế GTGT được khấu trừ.

1. Khái niệm tài sản ngắn hạn và dài hạn trong kế toán Việt Nam

Định nghĩa tài sản ngắn hạn và dài hạn theo Thông tư 200

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, tài sản được phân loại thành ngắn hạn và dài hạn dựa trên khả năng chuyển đổi thành tiền hoặc sử dụng trong một chu kỳ kinh doanh thông thường. Tài sản ngắn hạn là những tài sản có thời gian thu hồi hoặc sử dụng dự kiến trong vòng 12 tháng hoặc một chu kỳ sản xuất, kinh doanh thông thường. Ngược lại, tài sản dài hạn là những tài sản có thời gian thu hồi hoặc sử dụng dự kiến trên 12 tháng hoặc hơn một chu kỳ sản doanh nghiệp.

Phân loại các loại tài sản điển hình cho mỗi nhóm

Tài sản ngắn hạn bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, các khoản phải thu khách hàng, hàng tồn kho, chi phí trả trước ngắn hạn và các tài sản ngắn hạn khác như thuế GTGT được khấu trừ (TK 133). Tài sản dài hạn thường là tài sản cố định (hữu hình, vô hình), bất động sản đầu tư, các khoản đầu tư tài chính dài hạn và tài sản dài hạn khác.

Sự khác biệt về mặt kế toán và tác động đến báo cáo tài chính

Sự phân biệt này quan trọng cho việc lập bảng cân đối kế toán và phân tích tài chính. Tài sản ngắn hạn phản ánh khả năng thanh khoản, tạo vốn lưu động, không tính khấu hao trực tiếp. Tài sản dài hạn là nền tảng hoạt động, yêu cầu phân bổ khấu hao (đối với tài sản cố định) hoặc phân bổ chi phí, ảnh hưởng đến lợi nhuận và cơ cấu vốn của doanh nghiệp.

Tiêu chí Tài sản ngắn hạn Tài sản dài hạn
Thời gian thu hồi/sử dụng ≤ 12 tháng hoặc 1 chu kỳ kinh doanh > 12 tháng hoặc > 1 chu kỳ kinh doanh
Tính khấu hao Không (trừ một số trường hợp đặc biệt) Có (đối với tài sản cố định)

2. Vị trí và xử lý thuế GTGT được khấu trừ theo từng loại tài sản

Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ là tài sản ngắn hạn hay dài hạn?

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, hạch toán vào Tài khoản 133 “Thuế GTGT được khấu trừ”, luôn được phân loại là tài sản ngắn hạn trên Bảng cân đối kế toán. Lý do là số thuế này dự kiến sẽ được khấu trừ với thuế GTGT đầu ra trong vòng 12 tháng hoặc chu kỳ kinh doanh kế tiếp. Điều này đúng cho dù thuế GTGT đó phát sinh từ việc mua tài sản ngắn hạn (như nguyên vật liệu, hàng hóa) hay tài sản dài hạn (như tài sản cố định, bất động sản đầu tư).

Cách hạch toán thuế GTGT được khấu trừ theo từng loại tài sản

Khi phát sinh thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, kế toán ghi nhận:

+ Mua hàng hóa, nguyên vật liệu (tài sản ngắn hạn): Nợ TK 152/156 (giá chưa thuế); Nợ TK 133 (thuế GTGT); Có TK 111/112/331 (tổng thanh toán).

+ Mua tài sản cố định (tài sản dài hạn): Nợ TK 211 (nguyên giá chưa thuế); Nợ TK 133 (thuế GTGT); Có TK 111/112/331 (tổng thanh toán).

Phân bổ thuế GTGT đầu vào tài sản dài hạn vào chi phí theo quy định

Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ (TK 133) không được phân bổ vào chi phí. Chỉ khi thuế GTGT không đủ điều kiện khấu trừ, nó mới được tính vào nguyên giá tài sản hoặc chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh. Ví dụ, thuế GTGT của tài sản cố định không được khấu trừ sẽ được cộng vào nguyên giá tài sản và sau đó được phân bổ vào chi phí dưới hình thức khấu hao.

Sai lầm phổ biến trong hạch toán và khấu trừ thuế GTGT

Một sai lầm phổ biến là hạch toán thuế GTGT không đủ điều kiện khấu trừ vào TK 133, dẫn đến số dư TK 133 bị thổi phồng. Hoặc, doanh nghiệp không tách bạch thuế GTGT cho hoạt động chịu thuế và không chịu thuế, gây khó khăn khi quyết toán. Việc thiếu chứng từ hợp lệ cũng là nguyên nhân khiến thuế GTGT bị loại khỏi diện khấu trừ. Kế toán cần rà soát kỹ các điều kiện khấu trừ theo Luật Thuế GTGT và các Thông tư hướng dẫn để tránh sai sót.

3. Tác động của thuế GTGT khấu trừ vào quản lý tài chính và báo cáo

Ảnh hưởng lên tài sản ngắn hạn và dài hạn trong báo cáo tài chính

Trong Bảng cân đối kế toán, số dư TK 133 “Thuế GTGT được khấu trừ” được trình bày tại chỉ tiêu “Thuế và các khoản phải thu Nhà nước” thuộc nhóm tài sản ngắn hạn. Việc này ảnh hưởng đến các chỉ số thanh khoản của doanh nghiệp như tỷ lệ vốn lưu động, tỷ lệ thanh toán nhanh. Nó cũng phản ánh phần vốn doanh nghiệp đang chờ hoàn lại từ Nhà nước, góp phần vào việc đánh giá cơ cấu tài chính tổng thể.

Tác động tới chi phí, lợi nhuận và nghĩa vụ thuế TNDN

Thuế GTGT được khấu trừ không phải là chi phí của doanh nghiệp mà là một khoản thuế gián thu. Do đó, nó không trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí và lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, nó sẽ được tính vào nguyên giá tài sản hoặc chi phí sản xuất kinh doanh, từ đó làm tăng chi phí và giảm lợi nhuận trước thuế, kéo theo việc giảm nghĩa vụ thuế TNDN.

Case study thực tế của doanh nghiệp SME tại Việt Nam

Một công ty thương mại nhỏ mua 100 triệu đồng hàng hóa (chưa GTGT 10%) và một máy in văn phòng giá 15 triệu đồng (chưa GTGT 10%). Kế toán sẽ hạch toán Nợ TK 156: 100tr, Nợ TK 211: 15tr, Nợ TK 133: 11.5tr (10tr + 1.5tr), Có TK 112: 126.5tr. Số 11.5 triệu đồng thuế GTGT đầu vào này sẽ được bù trừ với thuế GTGT đầu ra của công ty, phản ánh trong tài sản ngắn hạn trên Báo cáo tài chính.

Tuân thủ quy định pháp luật và quản lý rủi ro thuế

Để tránh rủi ro về thuế, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hóa đơn, chứng từ và điều kiện khấu trừ thuế GTGT theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, Thông tư 133/2016/TT-BTC và Luật Thuế GTGT. Việc phân biệt rõ thuế GTGT được khấu trừ hay không được khấu trừ, đặc biệt đối với tài sản dùng chung hoặc phục vụ hoạt động hỗn hợp, là chìa khóa để giảm thiểu sai sót, tối ưu hóa nghĩa vụ thuế và tránh phạt hành chính.

4. FAQ về thuế GTGT được khấu trừ là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

Q1: Thuế GTGT đầu vào có phải là tài sản ngắn hạn không?

A: Vâng, thuế GTGT đầu vào được khấu trừ luôn được ghi nhận vào Tài khoản 133 “Thuế GTGT được khấu trừ” và được phân loại là tài sản ngắn hạn trên Bảng cân đối kế toán, bất kể nó phát sinh từ việc mua tài sản ngắn hạn hay dài hạn.

Q2: Thuế GTGT liên quan tài sản cố định được xử lý thế nào trong kế toán?

A: Nếu đủ điều kiện khấu trừ, nó được ghi Nợ TK 133. Nếu không đủ điều kiện, số thuế GTGT đó sẽ được cộng vào nguyên giá của tài sản cố định và sau đó được phân bổ dần vào chi phí thông qua khấu hao tài sản.

Q3: Làm thế nào phân bổ thuế GTGT đầu vào tài sản dài hạn đúng quy định?

A: Thuế GTGT được khấu trừ không phân bổ. Chỉ thuế GTGT không được khấu trừ mới được tính vào nguyên giá tài sản dài hạn và phân bổ vào chi phí dưới dạng khấu hao theo thời gian sử dụng hữu ích của tài sản đó.

Q4: Có thể hạch toán thuế GTGT dùng chung cho hai loại tài sản không?

A: Có, đối với thuế GTGT đầu vào dùng chung cho hoạt động chịu thuế và không chịu thuế, hoặc cho tài sản sử dụng đa mục đích, doanh nghiệp phải tạm phân bổ và sau đó điều chỉnh theo tỷ lệ doanh thu chịu thuế/không chịu thuế hoặc tỷ lệ sử dụng thực tế theo quy định của pháp luật thuế.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ thuế GTGT được khấu trừ thuộc loại tài sản ngắn hạn và cách xử lý đúng trong kế toán. Tóm lại, thuế GTGT đầu vào đủ điều kiện khấu trừ được hạch toán vào Tài khoản 133 và được trình bày là tài sản ngắn hạn trên báo cáo tài chính.

Việc phân biệt giữa thuế GTGT được khấu trừ và không được khấu trừ, cùng với hạch toán đúng theo quy định tại Thông tư 200 và Thông tư 133, là yếu tố quan trọng để đảm bảo báo cáo tài chính chính xác và tuân thủ pháp luật.

Doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs, nên thường xuyên rà soát quy trình kế toán thuế để hạn chế sai sót, tối ưu nghĩa vụ thuế và nâng cao tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Bài viết cùng chủ đề