Hàng gửi đi bán là gì? Khái niệm và cách hạch toán chi tiết

Hàng gửi đi bán là gì? Khái niệm và cách hạch toán chi tiết

Hàng gửi đi bán là gì là câu hỏi thường gặp, đặc biệt với các kế toán viên mới hoặc doanh nghiệp SME.

Trong kinh doanh hiện đại, ủy quyền bán hàng hoặc ký gửi sản phẩm ngày càng phổ biến.

Tuy nhiên, xác định và hạch toán đúng loại tài sản này không phải lúc nào cũng đơn giản, đòi hỏi hiểu biết về chuẩn mực và quy định kế toán hiện hành tại Việt Nam như Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC.

Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan và hướng dẫn chi tiết về hàng gửi đi bán, giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả tài sản này.

Khái niệm hàng gửi đi bán

Định nghĩa và nghĩa vụ kế toán của hàng gửi đi bán

Hàng gửi đi bán là những sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp đã xuất kho để gửi cho các đại lý, đơn vị nhận ký gửi hoặc các đối tác khác nhằm mục đích tiêu thụ, nhưng quyền sở hữu và rủi ro vẫn chưa được chuyển giao cho người mua. Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS 02) về hàng tồn kho và các quy định của Bộ Tài chính, hàng gửi đi bán vẫn được coi là tài sản của doanh nghiệp, do đó phải được theo dõi và phản ánh đầy đủ trên sổ sách kế toán.

Nguyên tắc ghi nhận theo giá gốc theo chuẩn mực kế toán hàng tồn kho

Nguyên tắc cơ bản khi ghi nhận hàng gửi đi bán là theo giá gốc. Giá gốc của hàng tồn kho bao gồm tất cả các chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại. Điều này đảm bảo tính khách quan và đáng tin cậy của thông tin kế toán. Việc ghi nhận đúng giá gốc là yếu tố quan trọng để xác định giá vốn hàng bán chính xác khi hàng hóa được tiêu thụ.

Bản chất quyền sở hữu và vai trò của hàng gửi đi bán trong doanh nghiệp

Mặc dù hàng đã được chuyển khỏi kho của doanh nghiệp, quyền sở hữu pháp lý vẫn thuộc về bên gửi cho đến khi hàng hóa được bán thành công cho bên thứ ba. Hàng gửi đi bán đóng vai trò là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng và phân phối của doanh nghiệp, giúp mở rộng thị trường và tăng cơ hội tiếp cận khách hàng mà không cần đầu tư nhiều vào điểm bán. Việc quản lý chặt chẽ loại tài sản này giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hàng tồn kho và dòng tiền.

Tài khoản 157 và các nghiệp vụ kế toán liên quan

Hạch toán khi gửi hàng hóa đi bán cho khách hàng, đại lý, ký gửi

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, hàng gửi đi bán được hạch toán thông qua Tài khoản 157 – Hàng gửi đi bán. Khi xuất kho hàng hóa để gửi đi, kế toán ghi:

+ Nợ TK 157: Giá trị hàng gửi đi bán

+ Có TK 156 (Hàng hóa) / TK 155 (Thành phẩm): Giá trị hàng xuất kho

Nghiệp vụ này phản ánh sự di chuyển vật chất của hàng hóa nhưng chưa ghi nhận doanh thu.

Ghi nhận doanh thu, thuế GTGT và giá vốn hàng bán liên quan hàng gửi đi đã bán

Khi nhận được thông báo hàng đã bán từ đại lý hoặc khách hàng mua, doanh nghiệp mới tiến hành ghi nhận doanh thu, thuế GTGT và giá vốn.

+ Ghi nhận doanh thu và thuế: Nợ TK 131 (Phải thu khách hàng) / TK 111, 112 (Tiền mặt, ngân hàng); Có TK 511 (Doanh thu bán hàng); Có TK 3331 (Thuế GTGT phải nộp).

+ Ghi nhận giá vốn: Nợ TK 632 (Giá vốn hàng bán); Có TK 157 (Hàng gửi đi bán).

Xử lý hàng gửi đi bị trả lại hoặc hư hỏng không bán được

Trong trường hợp hàng gửi đi bị trả lại hoặc không bán được do hư hỏng, lỗi, kế toán cần điều chỉnh lại số dư TK 157.

+ Khi hàng bị trả lại: Nợ TK 156 / TK 155; Có TK 157.

+ Khi hàng hư hỏng, không thể bán: Nợ TK 632 (Giá vốn hàng bán) / TK 811 (Chi phí khác); Có TK 157. Việc này đảm bảo tính chính xác của hàng tồn kho và các báo cáo tài chính.

Phân loại tài khoản và theo dõi chi tiết hàng gửi đi bán

TK 157 là tài khoản tài sản, thuộc loại hàng tồn kho. Để quản lý hiệu quả, doanh nghiệp nên theo dõi chi tiết theo từng đối tượng gửi hàng (đại lý, khách hàng), từng loại mặt hàng, số lượng và giá trị. Việc theo dõi chi tiết giúp kiểm soát tồn kho, đối chiếu với bên nhận ký gửi và đưa ra quyết định kinh doanh kịp thời.

Ảnh hưởng của hàng gửi đi bán đến báo cáo tài chính

Quản lý chi tiết hàng gửi đi bán qua tài khoản 157

Quản lý hàng gửi đi bán thông qua tài khoản 157 đòi hỏi sự cẩn trọng và thường xuyên đối chiếu. Tài khoản này phản ánh giá trị hàng hóa vẫn thuộc sở hữu của doanh nghiệp nhưng không còn trong kho. Việc theo dõi chi tiết từng lô hàng, từng đại lý giúp doanh nghiệp nắm bắt tình hình tiêu thụ, kiểm soát rủi ro mất mát hoặc hư hỏng. Số liệu chính xác từ TK 157 là nền tảng để lập các báo cáo kế toán.

Tác động đến báo cáo tài sản và kết quả kinh doanh

Trên Bảng cân đối kế toán, giá trị hàng gửi đi bán được trình bày trong mục Hàng tồn kho thuộc Tài sản ngắn hạn. Việc ghi nhận đúng giúp phản ánh chính xác tổng giá trị tài sản lưu động của doanh nghiệp. Trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, giá vốn của hàng gửi đi bán chỉ được ghi nhận khi hàng hóa thực sự được bán, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận gộp và lợi nhuận thuần.

Sai sót phổ biến và giải pháp khắc phục trong quản lý hàng gửi đi bán

Các SME thường gặp lỗi như không hạch toán kịp thời hàng gửi đi bán, nhầm lẫn với hàng hóa đã bán hoặc không theo dõi chi tiết dẫn đến mất kiểm soát. Để khắc phục, doanh nghiệp cần:

+ Lập quy trình xuất kho, gửi hàng và nhận thông báo bán hàng rõ ràng.

+ Sử dụng phần mềm kế toán để tự động hóa việc theo dõi TK 157.

+ Định kỳ đối chiếu số liệu với các bên nhận ký gửi, đại lý.

+ Đảm bảo kế toán viên nắm vững các quy định về chuẩn mực kế toán hàng tồn kho.

FAQ về hàng gửi đi bán là gì

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về hàng gửi đi bán:

Q1: Hàng gửi đi bán có được ghi nhận doanh thu không?

Trả lời: Không, doanh thu chỉ được ghi nhận khi hàng hóa đã thực sự được bán cho bên thứ ba và quyền sở hữu đã chuyển giao. Việc gửi hàng đi bán chỉ là một nghiệp vụ nội bộ, di chuyển tài sản nhưng chưa hoàn tất giao dịch bán hàng theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam.

Q2: Hàng gửi đi bán có phải là tài sản không?

Trả lời: Có, hàng gửi đi bán vẫn là tài sản của doanh nghiệp. Nó thuộc nhóm tài sản lưu động và được theo dõi chi tiết trên Tài khoản 157. Điều này khẳng định quyền sở hữu và trách nhiệm của doanh nghiệp đối với số hàng hóa đó cho đến khi chúng được tiêu thụ.

Q3: Làm sao hạch toán khi hàng gửi đi bán bị trả lại?

Trả lời: Khi hàng gửi đi bán bị trả lại, kế toán sẽ ghi nhận hàng tồn kho trở lại kho của doanh nghiệp. Nghiệp vụ hạch toán sẽ là Nợ TK 156 (Hàng hóa) hoặc TK 155 (Thành phẩm) và Có TK 157 (Hàng gửi đi bán). Điều này giúp khôi phục giá trị hàng hóa vào kho ban đầu.

Q4: Tài khoản 157 có những nghiệp vụ nào?

Trả lời: Tài khoản 157 phản ánh giá trị hàng hóa đã xuất kho để gửi bán nhưng chưa được tiêu thụ. Các nghiệp vụ chính bao gồm: ghi nhận xuất kho hàng gửi đi bán (Nợ 157, Có 156/155), ghi nhận giá vốn hàng bán khi hàng đã tiêu thụ (Nợ 632, Có 157), và ghi nhận hàng gửi đi bị trả lại hoặc hư hỏng (Nợ 156/632/811, Có 157).

Hiểu rõ khái niệm và cách hạch toán hàng gửi đi bán qua Tài khoản 157 là điều kiện tiên quyết để đảm bảo minh bạch và chính xác trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Tuân thủ đúng các quy định trong Thông tư 133/2016/TT-BTC và Thông tư 200/2014/TT-BTC không chỉ giúp doanh nghiệp tránh sai sót mà còn nâng cao hiệu quả quản lý hàng tồn kho.

Hãy thường xuyên rà soát quy trình và cập nhật kiến thức để duy trì hệ thống kế toán vững chắc và đáng tin cậy.

Nếu có thắc mắc, nên tham khảo ý kiến chuyên gia kế toán để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Bài viết cùng chủ đề