Hàng mua đang đi đường có phải hàng tồn kho không? Giải đáp.

Hàng mua đang đi đường có phải hàng tồn kho không? Giải đáp.

Hàng mua đang đi đường có phải hàng tồn kho không? Tìm hiểu cách xác định, phân loại và hạch toán chính xác loại tài sản này theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và chuẩn mực kế toán Việt Nam, giúp doanh nghiệp quản lý hàng tồn kho hiệu quả và minh bạch.

Hàng mua đang đi đường và định nghĩa hàng tồn kho trong kế toán

Giải nghĩa hàng mua đang đi đường theo quy định kế toán

Hàng mua đang đi đường là các loại vật tư, hàng hóa mà doanh nghiệp đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, và đã có hóa đơn hợp lệ, nhưng đến cuối kỳ kế toán hoặc thời điểm lập báo cáo tài chính vẫn chưa về kho của doanh nghiệp.

Về bản chất, quyền sở hữu đối với số hàng hóa này đã thuộc về doanh nghiệp mua, mặc dù chúng vẫn đang trong quá trình vận chuyển.

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, đây là một khoản mục cần được theo dõi riêng biệt để đảm bảo tính chính xác trong quản lý tài sản.

Khái niệm và phân loại hàng tồn kho

Hàng tồn kho là những tài sản được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường, đang trong quá trình sản xuất kinh doanh dở dang, hoặc là nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ sử dụng trong sản xuất kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ.

Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 (VAS 02), các loại hình này được quy định rõ ràng.

Trong phân loại chung, hàng mua đang đi đường là một thành phần không thể tách rời, phản ánh tài sản mà doanh nghiệp đã có quyền sở hữu nhưng chưa hoàn tất thủ tục nhập kho vật lý.

Hàng mua đang đi đường có phải là hàng tồn kho không?

Trình bày căn cứ pháp lý và chuẩn mực kế toán Việt Nam

Câu trả lời là CÓ. Hàng mua đang đi đường chính xác là một bộ phận của hàng tồn kho.

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC, Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường được sử dụng để phản ánh giá trị vật tư, hàng hóa mua ngoài đã thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp nhưng chưa về nhập kho.

Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 (VAS 02) cũng nêu rõ, hàng tồn kho được ghi nhận theo nguyên tắc giá gốc, bao gồm chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại.

Lý do hàng mua đang đi đường được xem là hàng tồn kho

Hàng mua đang đi đường được coi là hàng tồn kho vì nó đáp ứng các tiêu chí cơ bản của một tài sản ngắn hạn: doanh nghiệp đã có quyền sở hữu, có khả năng kiểm soát và dự kiến thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng hoặc bán số hàng này. Việc ghi nhận đúng đắn giúp doanh nghiệp quản lý vốn lưu động và tài sản ngắn hạn một cách hiệu quả, phản ánh chính xác nguồn lực kinh doanh trên báo cáo tài chính. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.

Phân biệt hàng mua đang đi đường với các phương diện khác trong kế toán

Để tránh nhầm lẫn, cần phân biệt hàng mua đang đi đường với các loại hàng hóa khác:

Tiêu chí Hàng mua đang đi đường Hàng tồn kho tại kho
Vị trí vật lý Đang trên đường vận chuyển Đã nhập và lưu trữ tại kho doanh nghiệp
Chứng từ liên quan Hóa đơn, hợp đồng, chứng từ thanh toán, vận chuyển Phiếu nhập kho, thẻ kho, biên bản kiểm kê
Tài khoản kế toán TK 151 TK 152, 153, 155, 156…

Ảnh hưởng kế toán và quản lý hàng mua đang đi đường trong báo cáo tài chính

Phản ánh trên tài khoản 151 và ảnh hưởng đến bảng cân đối kế toán

Trên bảng cân đối kế toán, giá trị hàng mua đang đi đường (TK 151) được trình bày trong phần tài sản ngắn hạn, cụ thể là mục hàng tồn kho. Khi phát sinh nghiệp vụ, kế toán sẽ ghi Nợ TK 151, Có TK 111, 112, 331 (tùy theo phương thức thanh toán). Khi hàng về nhập kho, giá trị này sẽ được kết chuyển sang các tài khoản hàng tồn kho tương ứng (TK 152, 153, 155, 156…). Việc ghi nhận chính xác giúp đảm bảo giá trị tài sản của doanh nghiệp được phản ánh đầy đủ, đúng thời điểm, tránh sai lệch về quy mô vốn lưu động.

Tác động của hàng mua đang đi đường đến dòng tiền và vốn lưu động

Hàng mua đang đi đường đã được chi tiền hoặc phát sinh nghĩa vụ thanh toán nhưng chưa tạo ra giá trị sử dụng hay sẵn sàng để bán, do đó nó tạm thời làm giảm dòng tiền hoạt động mà chưa mang lại lợi ích ngay lập tức. Việc quản lý hiệu quả khoản mục này giúp tối ưu hóa vốn lưu động, tránh tình trạng ứ đọng vốn không cần thiết. Doanh nghiệp cần cân nhắc thời gian vận chuyển để lên kế hoạch đặt hàng và thanh toán hợp lý, đảm bảo dòng tiền luôn được thông suốt.

Lưu ý khi kiểm kê, xác định và xử lý hao hụt hàng mua đang đi đường

Kiểm kê hàng mua đang đi đường cần dựa trên các chứng từ vận chuyển, hóa đơn và hợp đồng mua bán.

Sai sót thường gặp là không đối chiếu kịp thời chứng từ với thực tế nhập kho, dẫn đến chênh lệch giữa sổ sách và hàng hóa thực tế.

Trong trường hợp hao hụt hoặc mất mát trong quá trình vận chuyển, doanh nghiệp cần lập biên bản kiểm kê, xác định nguyên nhân và trách nhiệm bồi thường (nếu có) theo hợp đồng với nhà cung cấp hoặc đơn vị vận chuyển.

Việc xử lý cần tuân thủ các quy định về kế toán thiệt hại, đồng thời điều chỉnh giảm giá trị trên TK 151.

FAQ – Giải đáp nhanh về hàng mua đang đi đường có phải hàng tồn kho không

+ Hàng mua đang đi đường có phải là hàng tồn kho không?
Có, theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 và các Thông tư hướng dẫn, hàng mua đang đi đường là một bộ phận của hàng tồn kho.

+ Tài khoản nào dùng để theo dõi hàng mua đang đi đường?
Doanh nghiệp sử dụng Tài khoản 151 “Hàng mua đang đi đường” để theo dõi giá trị của loại hàng hóa này.

+ Kế toán ghi nhận hàng mua đang đi đường như thế nào?
Khi phát sinh, ghi Nợ TK 151 và Có TK 111, 112, hoặc 331. Khi hàng về nhập kho, ghi Nợ TK 152, 153, 155, 156… và Có TK 151.

+ Làm sao phân biệt hàng mua đang đi đường với hàng tồn kho khác?
Điểm khác biệt chính là vị trí vật lý (đang trên đường vận chuyển) và chứng từ đi kèm (chưa có phiếu nhập kho).

Việc xác định và hạch toán chính xác hàng mua đang đi đường là hàng tồn kho không chỉ giúp tuân thủ quy định mà còn nâng cao chất lượng báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Nắm vững nguyên tắc và căn cứ pháp lý sẽ giúp kế toán viên tự tin trong công việc và cung cấp thông tin đáng tin cậy cho nhà quản lý.

Hãy luôn đối chiếu chứng từ, theo dõi chặt chẽ quá trình vận chuyển và thực hiện kiểm kê định kỳ để đảm bảo tính minh bạch và chính xác của số liệu kế toán.

Nếu có thắc mắc, hãy tham khảo văn bản pháp luật hoặc tìm tư vấn từ chuyên gia kế toán để công tác kế toán luôn chuẩn mực và hiệu quả.

Bài viết cùng chủ đề